در سال های اخیر زایمان در آب بیشتر سر زبان ها افتاده و بسیاری از بانوان در جست و جوی روش زایمانی راحت تر و آرامش بخش ترند.
به طور کلی زایمان در آب نسبت به دیگر روش های طبیعی زایمان کم استرس تر و آرامش بخش تر تلقی می شود. طبق پژوهش هایی که درباره زایمان های آبی شده است، بانوانی که زایمان آبی را برگزیده اند، روش دیگری را برای تسکین درد خود انتخاب نمی کنند. زایمان در آب عموما در بیمارستان های خصوصی یا زایشگاه هایی که در این بخش فعال هستند زایمان صورت می گیرد یا در خانه با استفاده از حوضچه زایمان انجام می شود.

علت گزینش زایمان در آب
اگر زایمانی طبیعی را برنامه ریزی کرده اید و خواهان تجربه زایمان آرامش بخش و آسوده ای هستید، شاید زایمان در آب همان چیزی باشد که خواستار آن هستید. خانم "مریان آلویز"، نرس ماما، می گوید: با این روش، مادر آرام و آسوده تر است، روند زایمان با سهولت پیش می رود و مادر درد زایمان را بهتر مدیریت می کند.
خانم "جود پولاک"، مدیر یک مرکز زایشگاهی که حدود ۵۰٪ از زایمان هایشان در آب انجام می شود، توضیح می دهد: وقتی خانمی دردش شروع می شود، ضرورتا می ترسد و وقتی وحشت زده می شود، ماهیچه ها سفت و سخت می شوند و همین وضعیت درد را تشدید می کند.
اما آیا آب مسکن درد طبیعی است؟ بلی و خیر. گرچه زایمان آبی می تواند مستقیما درد را تسکین دهد، اما وقتی مادر وارد حوضچه می شود، آب او را آرام و آسوده می کند و آن چرخه ترس و وحشت را می شکند. برای بسیاری از بانوان کافی است از شدت هراس کاسته شود تا آنان احساس آرامش کنند. افزون بر این، اگر از نبود نظارت بر بچه نگرانید، جای نگرانی نیست، چرا که در طول زایمان آبی نیز شما از نظارت های معمول بهره مند هستید. ماما از وسیله ای ویژه به نام foetal doptone برای بررسی تپش قلب فرزندتان استفاده خواهد کرد.

عوامل ناخوشایند
گرچه عوامل ناخوشایند (نشستن در حوضچه ای از خون خودتان) بسیاری از بانوان را هراسان می کند، اما این موضوع چنان که تصور می کنید، نگرانی بزرگی نیست. هنگام زایمان خونریزی وجود دارد، ولی پس از تولد نوزاد، مادر برای مدتی طولانی در آب نمی ماند. به علاوه، اگر مایع آمنیوتیک وارد حوضچه شود، چون این مایع بدون رنگ است، بنابراین متوجه آن نخواهد شد. سپس برای زایمان جفت یا حوضچه خالی می شود و یا مادر از آن بیرون می آید. خانم پولاک، تشریح می کند: تمامی مراحل زایمان و فشار آوردن، چیزی وارد آب نمی کنیم. پس از زایمان کمی خونریزی وجود دارد، اما آب فورا تخلیه می شود و مادر برای مدت زیادی در آب نخواهد بود.

وقتی زایمان در آب ممنوع است؟
اگر بارداری شما به هر ترتیبی پر خطر باشد، زایمان در آب به شما توصیه نخواهد شد. خانم مریان اشاره می کند که اگر در میانه زایمان مشکلی رخ دهد که مستلزم مداخله پزشکی باشد، مادر از آب خارج و به اتاق زایمان منتقل می شود. به مادران باردار مبتلا به دیابت، فشار خون بالا، بیماری های کلیوی یا هر عامل خطر دیگر مثل بارداری بریج یا بارداری های چند قلویی توصیه می شود که از زایمان آبی پرهیز کنند علاوه بر این، اگر مامای شما طی زایمان تنش جنینی را تشخیص داد، زایمان آبی گزینه مناسبی برای شما نخواهد بود. اما اگر در آب هستید و ماما تنش جنینی را تشخیص داد، او شما را از آب بیرون می کشد. برخی از مادران نیز به دلایل مذهبی از زایمان های آبی اجتناب می ورزند.

به کجا مراجعه کنم؟
اگر برای زایمان بیمارستان خصوصی نزدیک به منزلتان را انتخاب کرده اید، از تجهیزات بخش زایمان آن بیمارستان مطلع شوید. تمامی بیمارستان ها تجهیزات ضروری برای زایمانی آبی ندارند. اکثر بیمارستان های دولتی امکان زایمان در آب و تجهیزات آن را ندارند، بنابراین به دنبال مرکزی باشید که این نوع زایمان را انجام می دهد.

سوال های متداول
- آیا از شروع مراحل زایمان می توانم وارد آب شوم و در آنجا بمانم؟
خیر، گرچه آب یا حمام در اوایل مراحل زایمان و برای مدتی کوتاه (حدود ۳۰ دقیقه) برای تسکین درد استفاده می شود، ولی این کار روند زایمان را آهسته می کند. وقتی دهانه رحم حداقل هفت سانتی متر باز شده باشد، وارد آب خواهید شد.

- آیا می توانم این کار را در وان حمام خانه خود انجام دهم؟
وان حمام منازل فضای چندانی برای مانور دادن ندارد و اغلب به اندازه کافی عمیق نیست. حوضچه زایمان در بخش زایشگاه بزرگتر است و در آن می توانید زانو بزنید، چمباتمه بنشینید یا دیگر وضعیت های مناسب برای زایمان را بیابید.

- اگر هنگام فشار آوردن، دچار دفع مدفوع شدم، چه کنم؟
امکان آن وجود دارد، همان طور که در زایمان طبیعی خارج از آب نیز احتمال آن می رود. ماما با استفاده از توری آن را از آب برمی دارد. او به این اتفاقات عادت دارد. وجود چنین پیشامدهایی نباید مانعی برای شما در اجرای زایمان آبی باشد.

- چه چیزی به تن می کنم؟
این پوشش انتخابی شخصی است، برخی از بانوان برهنه بودن در حمام را آرامش بخش می یابند، در حالی که دیگران با پوشیدن پستان بند ورزشی یا بالاپوش به هنگام زایمان احساس آسودگی می کنند.

- آیا اگر در آب زایمان کنم، دچار پارگی (میان دوراه) می شوم؟
این مسئله به مادر بستگی دارد، برخی از افراد در برابر پارگی آسیب پذیرترند، زیرا ماهیچه های سفت تری دارند یا بچه بزرگ است. در حالی که دیگران به احتمال کمتری طی زایمانی آبی دچار پارگی می شوند. اما ظاهرا در این نوع زایمان ها پارگی کمتری به چشم می خورد. احتمالا به این علت که مادران آرام و آسوده ترند و همین امر به ماهیچه های آنان آرامش می دهد.

- گرمای آب چقدر است؟
آب داخل حوضچه شاید دمای بدن یعنی حدود ۳۷ درجه سانتیگراد است که آب ولرمی خواهد بود. آب نباید بیش از این گرم باشد.

- با زایمان آبی، باز هم می توانم از مسکن استفاده کنم؟
بله، به پیشنهاد ماما، مشکلی ندارد. اما اگر اپیدورال می خواهید، نمی توانید زایمانتان را در آب انجام دهید، زیرا این ماده قدرت تحرک شما را متوقف می کند.

- نگرانم که فرزندم آب را به درون تنفس کند
این اتفاق افتاده، اما بسیار نادر است. نوزادان با واکنش غوطه ور شدن در آب ((dive reflex متولد می شوند و این امر آنان را برای نگه داشتن نفس در زیر آب آماده می کند. خانم ماریان می گوید: وقتی بچه از مجرای زایمان خارج شد، برای غوطه ور شدن در آب رها نمی شود. در واقع، پس از تولدش، به سرعت او را از آب بیرون می کشیم و در آغوش مادر می گذاریم (دقیقا لحظاتی پس از تولدش). نوزاد تا زمانی که از آب خارج شود، نفس نمی کشد. این تغییر دماست که او را برای اولین تنفسش آماده می سازد.

منبع: نی نی پلاس